Ngày 05/11/2021, Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật tỉnh Đồng Tháp tổ chức Hội nghị chuyên đề “Vai trò của thông tin, truyền thông trong nghiên cứu khoa học” bằng hình thức trực tuyến qua phần mềm meet.google.com cho các Sở, ban, ngành, đoàn thể, các hội thành viên thuộc Liên hiệp Hội, các trường Cao đẳng, Đại học trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Tiến sĩ Đinh Văn Thụy, Phó Viện trưởng Viện Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho biết về những ưu điểm của vai trò thông tin, truyền thông trong nghiên cứu như: đăng tải hoặc cập nhật thông tin về hội nghị, hội thảo, sự kiện khoa học; - Tiếp nhận phản hồi, ý kiến đóng góp nhanh hơn, qua đó các nhà nghiên cứu có thể phát triển, hoàn thiện công trình nghiên cứu của mình tốt hơn; Hợp tác nghiên cứu hiệu quả hơn khi các nhà nghiên cứu có thể làm việc trực tuyến cùng nhau, không phụ thuộc vào thời gian, địa điểm và còn có thể tìm kiếm được sự cộng tác mới; Chia sẻ và trao đổi kỹ năng nghiên cứu, kiến thức chuyên môn, phát minh khoa học dễ dàng hơn bằng cách xuất bản kết quả nghiên cứu trên các kênh truyền thông xã hội; Mở rộng khả năng tiếp cận, sử dụng kết quả nghiên cứu trong cộng đồng mạng: việc truy cập những công trình nghiên cứu trên các tạp chí khoa học, đặc biệt trên các tạp chí đã qua thẩm định (peer-reviewed journals) luôn bị hạn chế vì người dùng cần phải trả phí rất cao để có được quyền truy cập. Do đó, truyền thông xã hội sẽ giúp giới thiệu kết quả nghiên cứu cho người dùng Internet nhanh chóng và rộng rãi hơn; Thêm vào đó, việc sử dụng truyền thông xã hội có tác dụng như một công cụ tiếp thị cho đầu ra của các nghiên cứu, giúp tăng chỉ số Altmetrics - chỉ số phản ánh sự ảnh hưởng xã hội của kết quả nghiên cứu được công bố.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích nêu trên thì việc sử dụng truyền thông xã hội trong nghiên cứu khoa học có một hạn chế là sự vi phạm bản quyền và sở hữu trí tuệ, bởi vì hầu hết các công cụ truyền thông xã hội đều có khả năng xuất bản lại nội dung mà không cần sự cho phép của tác giả.

Nếu như trước đây, đầu ra của các công trình nghiên cứu khoa học thường chỉ được công bố trên các tạp chí khoa học, kỷ yếu hội nghị, hội thảo hoặc báo cáo chuyên đề, do đó chỉ có một số ít người có thể tiếp cận chúng thì hiện nay, truyền thông xã hội đã đóng vai trò đáng kể trong việc chuyển tải thông tin khoa học trong cộng đồng mạng. Rất nhiều người trong giới khoa học đã tạo lập hồ sơ cá nhân trên các công cụ truyền thông xã hội để giới thiệu sản phẩm khoa học, chia sẻ ý tưởng và hợp tác nghiên cứu, để cập nhật tin tức, sự kiện khoa học, tránh nghiên cứu trùng lặp... Các công cụ truyền thông xã hội là một công cụ thật sự hữu ích cho các nhà khoa học nếu họ biết cách tận dụng những ưu điểm nổi bật của chúng.

Bích Ngọc – TTDVNN&NSNT